کاسه طنینی: تقریبا کروی شکل و تو خالی است و در سطح بالایی آن دهانهای باز وجود داردکه بر آن پوست کشیده میشود و خرک روی پوست قرار میگیرد. سطح بیرونی کاسه اغلب با قطعاتی از صدف یا استخوان تزیین می شود. در ساخت بعضی کمانچه های محلی پشت کاسه نیز باز است که صدا دهی قوی تری دارد.
پوست: دهانه از قسمت نازک پوست عمل آمده چهارپایان از جمله آهو، بز و بره انتخاب میشود.
خرک: معمولا از جنس چوب یا استخوان معمولا به طول ۴ و ارتفاع ۲ سانتی متر است و با پایه کوچک خود روی پوست کاسه قرار میگیرد. خرک را کمی کج قرار میدهند، به صورتی که طول سیم اول را کمتر و طول سیم چهارم را زیادتر کنند. روی خرک شیارهای کم عمقی وجود دارند که فاصله سیمها را نسبت به هم ثابت نگه میدارند.
دسته: دسته کمانچه مانند لوله تو پر از چوب است به طول تقریبی ۲۵ و قطر تقریبی ۳ سانتی متر به حالت مخروط وارونه ساخته میشود. دسته که فاقد دستان بندی است از یک طرف به کاسه و از طرف دیگر به سر پنجه ختم میشود.
سر پنجه: در ابتدای طول دسته قرار دارد و از جنس چوب است. سطح رویی آن تو خالی است و ۴ گوشی ۲ به ۲ در طرفین آن قرار دارند. در قسمت بالایی سرپنجه، زایدهای به نام صراحی، تاج یا تنگ قرار دارد که به طول ساز میافزاید.
گوشیها: کمانچه ۴ عدد گوشی به تعداد سیمهای ساز و به صورت میخ سر پهن از جنس چوب دارد که ۲ به ۲ در طرفین سر پنچه قرار گرفتهاند.
شیطانک: استخوان یا چوب باریک و کم ارتفاعی است به عرض دسته که بین سر پنجه و دسته قرار دارد و سیمها از روی شیارهای کم عمق آن عبور میکنند و به گوشیها میروند.
سیمگیر: قطعهکوچکی از چوب یا فلز است که در انتهای بدنه کاسه نصب و گره یک سر سیمها به آن بسته میشود.
تعداد و جنس سیمها: کمانچه دارای ۴ سیم با ضخامتهای متفاوت است. استفاده آکورد کامل سیمهای ویلون برای کمانچه معمول است.
وسعت: وسعت معمول صدای کمانچه نزدیک به ۳ اکتاو است و به علت وجود کوکهای مختلف و عدم وجود دستان بندی، تمامی فواصل موسیقی ملی (پرده، نیم پرده و ربع پرده) در این ساز قابل اجرا هستند.
- ۹۷/۰۷/۲۴