آشنایی با برخی از اساتید تنبک نوازی در ایران

• حسین تهرانی
• جهانگیر ملک
• داریوش رفیعی
• بهمن رجبی
• محمد اسماعیلی

انتخاب پیک گیتار

1. پیک‌های باریک در گرفتن آکورد به شما کمک خواهند کرد. این پیک‌ها مقاومت کمتری در برابر سیم نشان می‌دهند و به آسانی از روی سیم‌ها عبور می‌کنند. هرچند پیک‌های سبک معمولا به سادگی نیز خم می‌شوند و به همین دلیل برای اجرای سولوهای سریع (از جمله شردینگ) مناسب نیستند. هرچند این قانون همواره صادق نیست و بعضی نوزاندگان سولوی بزرگ (از جمله پاول گیلبرت) از پیک‌هایی بسیار باریک استفاده می‌کنند.
2. پیک‌های متوسط و سنگین (ضخیم) برای اجرای نوت‌های تکی، پینچ هارمونیک و لغزاندن پیک‌ها بر روی سیم (پیک‌ اسلایدینگ) مناسب هستند. این پیک‌ها سخت‌تر خم می‌شوند و در سرعت اجرای بالا همواره آماده‌ خواهند بود. همچنین پیک‌های سنگین‌تر صدای بلندتری دارند که به شنیده‌شدن گیتار لید در همهمه‌ی گروه‌های موسیقی کمک می‌کند.
3. پیک‌های نایلونی عمر بیشتری از نمونه‌های پلاستیکی خواهند داشت. بعضی از پیک‌های پلاستیکی به سادگی می‌شکنند. اما پیک‌های نایلونی مقاومت بالاتری دارند.
4. پیک‌ها در سایزها و شکل‌های مختلف عرضه می‌شوند. برخی از آن‌ها نیز دارای فناوری گریپ هستند که پیک را در دست شما ثابت نگه می‌دارد. بهتر است مدل‌های مختلف را امتحان کنید.
5. در تغییر پیک گیتار شجاع باشید و با آزمون و خطا به بهترین گزینه دست یابید.

آموزش گیتار

سن یادگیری ویولن  

ساختمان تنبک

بدنهٔ تنبک را در گذشته از جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز می‌ساختند، لیکن امروزه از جنس چوب می‌سازند. تنبک از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:

پوست
دهانهٔ بزرگ
تنه
پا
گلویی (نفیر)
دهانهٔ کوچک (کالیبر)

از حلقه در انگشت‌های وسطی دستان می‌توان با زدن روی پوست دهانه بزرگ چسبیده به تنه و شیارهای روی تنه با کشیدن حلقه‌ها اصوات و شیرین کاری‌های متنوع و جالبی اجرا کرد

آموزش موسیقی کودک

سن یادگیری ویولن  

نگهداری ویولن

نحوه تمیز کردن ویولن

آشنایی با ساز تار

تار از جمله سازهای زهی مضرابی است که در ساخت آن از چوب، پوست، استخوان، زه، استفاده می‌شود

طول کلی این ساز حدود ۹۵ سانتی متر است. نوازنده تار ایرانی در حالت نشسته ساز را به صورت افقی روی ران پا قرار می‌دهد، به طوری که دسته تار طرف چپ و کاسه طنینی طرف راست نوازنده قرار گیرد.

 

نوازنده سر انگشت‌های دست چپ را روی دستان‌هایی که در طول دسته تار بسته شده است حرکت می‌دهد و با مضرابی که در دست راست دارد به سیم‌ها زخمه می‌زند.

 

تار از اواسط قرن ۱۸ میلادی با شمایل کنونی‌اش شناخته شده است. دسته‌ای بلند متصل به کاسه‌ای دو تکه (کاسه و نقاره) است که از کنده‌کاری در چوب درخت توت درست شده و لایه نازکی از پوست روی کاسه‌ها کشیده شده است.

 

در قسمت دسته ۲۶ تا ۲۸ پرده قابل تنظیم وجود دارد. تار دارای ۶ سیم از جنس فلز بوده و در ۳ دسته ۲ تایی روی آن کشیده شده است و به‌وسیله مضراب (زخمه‌ای از جنس برنج) نواخته می‌شود.

 

روی کاسه و نقاره تار پوست کشیده شده و خرک تار بر پوست کاسه تکیه کرده است. قسمت نقاره در انتهای بالائی به دسته (گردن) متصل شده است.

 

دسته تار بلند (۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر) است و بر کناره‌های سطح جلویی آن دو روکش استخوانی چسبانده‌اند.

دور دسته، دستان‌ها (پرده‌هائی عمود بر طول آن با فواصل معین) بسته شده، قطر هر دستان در اصوات اصلی دستگاه‌های موسیقی ایرانی، کمی بیشتر از اصوات گذرا و کم اهمیت‌تر این موسیقی است.

جعبه گوشی (سر) در انتهای بالائی دسته قرار گرفته و از هر طرف ۳ گوشی بر سطوح جانبی جعبه کار گذاشته شده است.

 

سیم‌های ۶ گانه عبارتند از: ۲ سیم سفید (پائین) که همصدا کوک می شوند، ۲ سیم زرد (همصدا)، یک سیم سفید نازک (به نام«زیر») و یک سیم زرد (بم) که دوتای آخری غالباً به فاصله اکتاو کوک می‌شوند.

آموزش موسیقی کودک

گیتار آکوستیک

گیتار آکوستیک گیتاری است که وسیله‌ای جز بدنه آن صدای سیم‌ها را تقویت نمی‌کند، صدای سیم‌ها تنها در بدنهٔ چوبی تو خالی آن تقویت می شود و به گوش می‌رسد. این نوع از گیتار معمولاً شش سیم فلزی دارند. در ظاهر گیتار اکوستیک شبیه به گیتار کلاسیک است. اما سیمهای این گیتار فلزی است و کاسه صدای آن بزرگتر از گیتار کلاسیک می باشد. به همین دلیل صدای گیتار آکوستیک دارای یک زنگ خاص است و به دلیل همین طنین زنگدار بیشتر در آهنگهای بلوز، کانتری، فولک و راک به کار می رود. علاوه بر این، این دو گیتار در برخی تکنیک های نوازندگی با هم تفاوت دارند. دسته گیتار آکوستیک نسبت به گیتار کلاسیک باریکتر است و سیمها به یکدیگر نزدیک ترند. لذا تکنیکهایی مثل باره گرفتن روی این ساز راحت تر است و حتی بعضاً تکنیکهایی روی این ساز قابل اجرا است که با گیتار کلاسیک امکان پذیر نیستند. برای مثال بعضی از نوازندگان آکوستیک، از انگشت شست دست چپ خود برای گرفتن سیمهای بالاتر استفاده می کنند. البته اجرای صحیح و شفاف نتها با این ساز قدرت بیشتری لازم دارد. چرا که سیمهای این ساز فلزی هستند و حتی در سازهای با اکشن پایین، نسبتاً به نیروی بیشتری برای نواختن نت یا بند کردن احتیاج دارند.

آموزش موسیقی کودک

شروع آواز خواندن

آموزش گیتار

تاریخچه تار در ایران

تار در لغت ایرانی به معنی زه، سیم و از لحاظ ساز شناسی از گروه سازهای زهی مضرابی است.  بنابر روایتی تار از زمان فارابی (حدود سال ۲۶۰ هجری – سال ۳۳۹ هجری) موسیقیدان معروف ایرانی وجود داشته و بعد از وی توسط صفی الدین ارموی و دیگران به سمت کمال پیش رفته است. بر این اساس نمونه سلف تار مربوط به عهد صفوی (سال ۱۰۸۰ هجری) در تصویر زیر مربوط به نقاشی‌های کاخ هشت بهشت اصفهان مشاهده می‌شود. دو تصویر که یکی در سال ۱۷۷۵ میلادی و دیگری در سال ۱۷۹۰ میلادی در شیراز از تار نقاشی شده است نشان می‌دهد نواختن این ساز در دورهٔ زندیه در شیراز متداول و مرسوم بوده است. با این همه، نام نوازندهٔ مشخصی از این ساز در منابع دورهٔ زندیه دیده نمی‌شود و از این‌رو، احتمالاً این ساز در آن دوره نام دیگری داشته است. سازِ تار با شمایل و مشخصات کنونی (کاسه و نقاره شبیه به دل روبروی هم، با دسته‌ای متصل دارای ۶ سیم طبق تصویر بالا) از زمان قاجار دیده شده است.

آموزش موسیقی کودک

مرتضی حنانه (استاد موسیقی ایرانی) در کتاب گامهای گمشده، تار را ساز ملی ایرانیان می‌داند.  مرحوم روح‌الله خالقی (استاد موسیقی ایرانی) در کتاب سرگذشت موسیقی می‌گوید: ساز (تار) بهمراه نام سازهایی دیگر در شعر فرخی سیستانی شاعر ایرانی (۳۷۰–۴۲۹) ذکر شده است (هر روز یکی دولت و هر روز یکی غژ * هر روز یکی نزهت و هر روز یکی تار).  ساز تار ساخته و پرداخته ذوق ایرانی است (منحنی و قوس‌هایی که در ساخت تار دیده می‌شود در خوشنویسی و نقاشی و مینیاتور و معماری ایرانی جاری و ساری است) و طی سالهای متمادی کامل و کاملتر گشته است. آخرین اصلاحات توسط درویش خان استاد موسیقی ایرانی(۱۲۵۱تهران_۲ آذر ۱۳۰۵تهران) با افزودن سیم ششم جهت تکمیل و وسعت دامنه صوتی تار انجام پذیرفته است. تار دارای ۲۸ پرده است (یعنی کمتر از سه اکتاو). آخرین الگوی منحصربه‌فرد ساخت تار نیز متعلق به سازگر مشهور ایرانی استاد یحیی دوم(۱۲۵۴–۱۳۱۰ه. ش) می‌باشد چه به لحاظ شاخص فنی و چه از لحاظ ذوقی همچنان که گره چوب را به شکل متقارن روی کاسه تار (در اصطلاح چهار گل) طراحی می‌نموده است. جنس چوب کاسه تار از درخت توت، دسته آن گردو می‌باشد.

آموزش گیتار

پوزیشنر (Positioner)

یک پوزیشنر (Positioner) درواقع رابط بین ولو و سیستم فرمان (نیوماتیکی یا الکترونیکی) می‌باشد و مانند یک تثبیت‌کننده مکانیکی و بافر نیوماتیکی عمل می‌نماید.

یک پوزیشنر (Positioner) درواقع رابط بین ولو و سیستم فرمان (نیوماتیکی یا الکترونیکی) می‌باشد و مانند یک تثبیت‌کننده مکانیکی و بافر نیوماتیکی عمل می‌نماید.

در واقع از طرف کنترلر یک فرمان نیوماتیکی 3 تا 15psi یا 4 تا 20 میلی‌آمپر ارسال می‌شود. این فرمان در نزدیکی ولو از یک رگولاتور نیوماتیکی عبور کرده و وارد یک پوزیشنر می‌شود. آنگاه پوزیشنر همان مقدار فشار دریافتی را در خروجی به ولو تحویل می‌دهد.

چرایی استفاده از پوزیشنر

از پوزیشنر ها در زمانی که فاصله فرمان تا ولو بیش از 150 فوت باشد یا زمانی که بخواهند با یک فرمان به بیش از یک ولو فرمان دهند و یا بدنه‌ی ولو بزرگ باشد استفاده می‌شود. چون در این موارد افت خط ایجاد میشود و نیاز به یک بافر است.

انواع پوزیشنر

دو مدل از پوزیشنر ها عبارت اند از پوزیشنر با ورودی نیوماتیکی 3 تا 15psi و پوزیشنر با و رودی 4 تا 20 میلی‌آمپر.

روش تشخیص این پوزیشنر ها به این صورت است که مدل هایی که 3 گیج روی ان است، پوزیشنر از نوع ورودی نیوماتیکی می باشد (3 تا 15 psi ) که یک گیج فشار هوای ورودی یک گیج فشار هوای خروجی و گیج سوم نشان دهنده فشار منبع تغذیه می باشد.

آموزش موسیقی کودک

نحوه نواختن ساز کاخن

اجزای سه تار

ساز سه‌تار دارای دو قسمت کاسه و دسته است. در انتهای دسته پنجه قرار دارد که محل قرارگرفتن گوشی‌هاست.

1. سرپنجه یا جعبه گوشی
2. گوشی‌ها
3. پرده قبل از شیطانک
4. شیطانک
5. پرده‌های اصلی (چهارلایی)
6. پرده‌های فرعی (سه‌لایی)
7. دسته
8. کاسه
9. صفحه
10. خرک
11. سیم‌گیر
12. سیم‌ها

آموزش گیتار

نگهداری ویولن

آموزش موسیقی کودک